Doświadczalna analiza

Skrzynka Skinnera to część aparatu badawczego wykorzystywana przez psychologów w doświadczalnej analizie zachowania zwierząt. Nazwa wzięła się od nazwiska B.F. Skinnera, jednego z pierwszych beha- wiorystów. Jednak jego znakomity intelekt zdawał się czasami sprzęgnięty z naiwnym przeświadczeniem, że całe ludzkie postępowanie można by rozumieć jako zachowanie warunkowane i wynik procesu uczenia za pomocą kija i marchewki, kary i nagrody. Fakt, że nawet ten najbardziej „idealistyczny” behawiorysta mógł wierzyć, iż bawienie się ze szczurami w skrzynce Skinnera kształtuje późniejsze ludzkie zachowanie, może się dziś wydawać dziwaczny. Jednak nakreślona przez Marlatta, bardzo sugestywna scenka rozgrywająca się na trawniku szpitala kalifornijskiego w latach sześćdziesiątych, wiele nam mówi o ówczesnych realiach i zaufaniu do behawioralnych rozwiązań ludzkich problemów. Po przedstawieniu głównych wydarzeń z dziejów batalii o „powrót do normalnego picia” w dalszej części swego przeglądu Marlatt nakreślił własną interpretację motywacji, jakie legły u podstaw tej dysputy. Mówiąc w skrócie, doszedł do wniosku, że Sobellowie i inni badacze wierzący w możliwość powrotu do towarzyskiego picia faktycznie mieli rację i stanowili oświeconą awangardę rewolucyjnego ruchu naukowego. Ci, którzy się im sprzeciwiali, w rzeczywistości byli w błędzie, stanowiąc grupę reakcjonistów obwarowanych przestarzałymi uprzedzeniami.